අවුරුදු 8 දී ගුරු හර් ක්‍රිෂන් වසූරියෙන් මියයයි - හර්බජාන් සිං, මන්මෝහන් සිංලා 4 කොටස

 ගුරු හර්ගෝබින්ද්

සීක්වරුන්ගේ ආගම ආරම්භ වුණු හැටි ගැන අපි මේ වෙද්දී සටහන් තුනකින් කියෙව්වා.

කවුද මේ හර්බජාන් සිං, මන්මෝහන් සිං කියන සිංලා ???

ගුරු අංගද් දේව්

ගුරු තනතුර පරම්පරාවට යයි

කලින් කතාව නැවැත්තුවේ ගුරු අර්ජන් දේව්ව මෝගල් අධිරාජයා වුණු ජහාන්ගීර්ගේ අණින් 1606 දී දරුණු වධ හිංසා දීලා මරා දැමීමත් එක්ක මීළඟ ගුරු විදිහට ගුරු අර්ජන් දේව්ගේ පුත්‍රයා වුණු ගුරු හර්ගෝබින්ද් පත්වීමත් එක්ක. 

සීක්වරුන්ව සාමකාමී මාර්ගයෙන් ඉවත් කරලා සටන්කාමී තත්වයකට පත් කරන්නේ ගුරු හර්ගෝබින්ද්. ඔහුව ගුරු තනතුරට පත් කරන උත්සවයේදීම ඔහු වම් පසින් සහ දකුණු පසින් කඩු දෙකක් එල්ලා ගන්නවා. ඒ කඩු දෙකෙන් සංකේතවත් කරන්නේ "පිරි" [ආධ්‍යාත්මික බලය] වගේම "මිරි" [ලෞකික බලය] බව ගුරු හර්ගෝබින්ද් දක්වනවා. 

 අකාල් තක්ත්

1608 දී හර්මන්දිර් සහීබ් ආසන්නයේ අකාල් තක්ත් "සර්වබලධාරී සිහසුන" නමින් මාළිගාවක් ඉදි කරපු ගුරු හර්ගෝබින්ද් එයින් ගුරුගේ ලෞකික නායකත්වයත් හර්මන්දිර් සහීබ් තුළින් ගුරුගේ ආධ්‍යාත්මික නායකත්වයත් පෙන්වන බව ප්‍රකාශ කළා.  මේ නිසා සීක්වරු ඔහුව"සව පශාහ්" කියන විරුද නාමයෙන් හඳුන්වනවා. 

අකාල් තක්ත්හි සිටින ගුරු හර්ගෝබින්ද්

ඒ වගේමයි ගුරු හර්ගෝබින්ද් තමන්ගේ රාජ්‍යත්වය සංකේතවත් කරන්න ඡත්‍රයක්, කල්ගියක් හෙවත් කිණිස්සක් සහ මිරි සහ පිරි සංකේතවත් කරන කඩු දෙක භාවිතා කරලා සංකේතයක් නිර්මාණය කළා. අද දක්වාම සීක්වරුන් තමන්ගේ සළකුණ විදිහට භාවිතා කරන්නේ ඒ ලාංඡනය තමා.

සීක්වරුන්ගේ ලාංඡනය

මෝගල් තර්ජනයෙක් සීක්වරුන් වගේම සීක් දහම ආරක්ෂා කරන්න ගුරු හර්ගෝබින්ද් පියවර කීපයක්ම ගත්තා. ඒ යටතේ අම්රිත්සාර්වල "ලෝහ්ගාර්හ්" Fortress of Steel නමින් බලකොටුවක් තැනෙව්වා වගේම සෑම සීක්වරයෙක්ටම තමන්ගේ ආරක්ෂාව උදෙසා ආත්මාරක්ෂක සටන් පුහුණු වෙන්න අණ කරනු ලැබුවා. 

ඒ හැරෙන්න අශ්වයන් 700 ක් පමණ ගුරු හර්ගෝබින්ද්ගේ ඉස්තාලයේ හිටියා වගේම "රිසල්දාරී" නමින් හඳුන්වපු ගුරුගේ හමුදාවේ අශ්වාරෝහකයන් 300 ක් සහ තුවක්කුකරුවන් 60 කගෙන් සමන්විත වුණා.

යුධ වදින ගුරු හර්ගෝබින්ද්

මේ ආකාරයෙන් සන්නද්ධ වුණු ගුරු හර්ගෝබින්ද් මෝගල් අධිරාජ්‍යයට එරෙහි ප්‍රධාන සටන් 4 ක් පමණ සිදු කළත් මෝගල් අධිරාජ්‍යයේ තිබුණු බලවත්කම නිසා ඒවා එතරම් සාර්ථක වෙන්නේ නැහැ. අවසානයේදී ගුරු හර්ගෝබින්ද් මෝගල් අධිරාජ්‍යයේ සිරකරුවෙක් විදිහට ගවාලිඔර් සිර ගෙදර කල් ගත කරනවා. 

 ගුරු හර්ගෝබින්ද්ව සිරෙන් නිදහස් කිරීම

කොහොම නමුත් ගුරු හර්ගෝබින්ද් සහ ජහාන්ගීර් අධිරාජයා අතර සමඟියක් ඇතිවීමත් එක්ක අධිරාජයා ගුරුව නිදහස් කරනවා. මේ සිද්ධිය සීක්වරු හර්මන්දිර් සහීබ් පිහිටි ප්‍රදේශයේ මල් වෙඩිවලින් වගේම පහන් ආදියෙන් ආලෝකමත් කරමින් සමරනවා. අද දක්වාම "දිවාලී උත්සවය" නමින් සීක්වරුන් මේ විශේෂ සිදුවීම සිහිපත් කරනවා. 

ගුරු හර්ගෝබින්ද්ගෙන් සීක් දහමේ ව්‍යාප්තියට වුණු සේවය ගැන කතා කළොත් ඔහු සීක් දහම බිහාර් සහ බෙංගාල් ප්‍රදේශවල ව්‍යාප්ත කරවන්න කටයුතු කරනවා.  තවත් ඔහු කළ විශේෂ කාර්යයක් තමා ටාවුස් නමින් නව සංගීත භාණ්ඩයක් නිර්මාණය කරපු එක. 

 ටාවුස්

ඒකෙන් ගීතිකා ගායනා කරද්දී ඒ සඳහා සුමධුර වාදනයක් ලබාදීම අපේක්ෂා කෙරුණා. ඒ වගේමයි සීක්වරුන් සඳහා කිරාත්පූර් නමින් අලුත් නගරයකුත් ගුරු හර්ගෝබින්ද් නිර්මාණය කරනවා.

මෝගල් අධිරාජ්‍යයේ ජහාන්ගීර් අධිරාජයා සමඟ ගුරු හර්ගෝබින්ද් සමඟියෙන් කටයුතු කළත් ඉන්පසුව අධිරාජයා වුණු ෂාජහාන් සමඟ ඇතිවුණු ප්‍රශ්නත් එක්ක නැවත වරක් සීක් මෝගල් ගැටුම ආරම්භ වෙනවා. 

මේ නිසා අම්රිත්සාර්වලින් කිරාත්පූර්වලට තමන්ගේ මූලස්ථානය අරගෙන යන්න ගුරු හර්ගෝබින්ද් සිද්ධ වෙනවා. ඔහු 1644 මාර්තු 19 මියයන්නේත් කිරාත්පූර්වලදීමයි.

ගුරු හර් රායි

ගුරු හර්ගෝබින්ද්ට පුතුන් කීප දෙනෙක්ම හිටියත් එයා තමන්ගේ අනුප්‍රාප්තිකයා විදිහට නම් කරන්නේ තම පුත්‍ර බාබා ගුරුදිත්තගේ පුත්‍රයා වුණු ගුරු හර් රායිව. 1644 මාර්තු 19 වෙනිදා ගුරු තනතුරුට පත්වුණු ගුරු හර් රායිගේ වයස අවුරුදු 14 ක් පමණ වුණා. තමන්ගේ පුතුන්වත් පසෙක දාලා මේ ආකාරයෙන් තමන්ගේ මුණුපුරු හර් රායිව ගුරු තනතුරට පත් කරන්න හේතුවුනා කියන්නේ ඔහු තුල තිබුණු ශාන්ත ගති පැවතුම් නිසා.

ගුරු හර් රායි තමන්ගේ සීයා වුණු ගුරු හර්ගෝබින්ද් අනුගමනය කරපු ක්‍රියාමාර්ග ඒ ආකාරයෙන් ඉදිරියට ගෙනගියා. ඒ යටතේ 2200 අශ්වාරෝහක බල ඇණියක් සකස් කරන්න ඔහු කටයුතු කරනවා. කොහොම නමුත් එවකට මෝගල් අධිරාජයා වුණු ෂාජහාන් සමඟ සමඟියෙන් කටයුතු කරපු ගුරු හර් රායි සටන් කරලා තිබෙන්නේ ප්‍රාදේශීයව ඔහුට අභියෝගයක් වුණු කණ්ඩායම් සමඟයි.

ෂාජහන්

ගුරු හර් රායි මාල්වා සහ දෝඅබා ප්‍රදේශවල සංචාරයකින් පස්සේ ආපසු පැමිණියාව ගුරු හර්ගෝබින්ද් විසින් මරා දමපු මුඛ්ලිස් ඛාන්ගේ පුතා වුණු මොහොමඩ් යාර්බෙග් ඛාන් ගුරු සමඟ සටනට ආවා. මේ සටන ගුරු හර් රායි ජයග්‍රහණය කළා වගේම සටන පුරාවට හිංසාවෙන් තොරව වගේම නිරායුධ අයට පහර නොදෙමින් තමා සීක්වරුන් සටන සිදු කළා. "අහිංසා පර්මෝ ධර්මා" තමා ඔවුන්ගේ තේමාව වුණේ

ගුරු හර් රායි දාරා ෂිකෝ වෙනුවෙන් ඖෂධ ලබාදීම

කිරාත්පූර්හි ආයුර්වේද රෝහලක් සහ පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානයක් ආරම්භ කරපු ගුරු හර් රායි ඒ යටතේ ලොකු සේවාවක් සිදු කළා. විශේෂයෙන් ෂාජහන් අධිරාජයාගේ වැඩිමහල් පුතා වුණු දාරා ෂිකෝට වැළදුණු සුව කළ නොහැකි රෝගයක් පවා මේ රෝහලේ ඖෂධවලින් සුව කර දෙන්න ගුරු හර් රායි හැකිවුණා. ඒ වගේ සිදුවීම් හරහා තමා මෝගල් සීක් සුහදත්වයක් ඒ වෙද්දී ගොඩනැගෙමින් තිබුණේ.

ආගමික වශයෙන් සිදුවුණු ගුරු හර් රායිගේ සේවය ගැන කත කළොත් ගුරු අමර් දාස් ආරම්භ කරපු මඤ්ජිස් ක්‍රමය තවත් වැඩි දියුණු කරපු ගුරු හර් රායි මඤ්ජිස් 360 ආරම්භ කරනවා. ඒ වගේමයි ඒ වෙද්දී අඩාළ වෙලා තිබුණු මසන්ද් ක්‍රමය නැවතත් ක්‍රමවත්ව ආරම්භ කරන්නත් කටයුතු කරනවා.

මේ විදිහට මුල් කාලය සාමකාමීව ගත කරපු ගුරු හර් රායිට අවසන් කාලය අර්බුදකාරී තත්වයන්ට මුහුණ දෙන්න සිදුවෙනවා. ඒකට හේතුව තමා එවකට හිටිය මෝගල් අධිරාජයා වුණු ෂාජහාන් මියයාමත් එක්ක සිහසුනට ඇතිවුණු අරගලවලදී දාරා ෂිකෝ කියන කුමාරයාට ගුරු හර් රායි සහය ලබාදීම නිසා.

ෂාජහාන්ගේ වැඩිමහල් පුතා වුණු දාරා ෂිකෝ ගුරු හර් රායිගේ ඖෂධ නිසා දිවි ගලවා ගත්තු නිසා ගුරු සමඟ හිතවත්කමක් තිබුණා. අනික් කාරණේ තමා ගුරු හර් රායි මේ ආකාරයෙන් දාරා ෂිකෝට සහය දෙන්නේ ඔහු ආගමික සහනශීලීත්වයක් තිබුණු අයෙක් නිසායි.

 ඖරංසෙබ්

ඒත් අවසානයේදී සිදුවෙන්නේ ෂාජහාන්ගේ තවත් පුතෙක් වුණු ඖරංසෙබ් රාජප්‍රාප්ති සටනෙන් ජය ගැනීම. ඒ වගේමයි දාරා ෂිකෝව සහ ඔහුගේ පුතාව අල්ලා ගත්තු ඖරංසෙබ් එයාලව දිල්ලිය පුරාම උසුළු විසුළුවලට ලක් කරමින් ඇවිද්දවලා මරා දමනවා.

මේ සිදුවීම් සමඟම ඖරංසෙබ් ගුරු හර් රායි දාරා ෂිකෝට සහය දීපු නිසා දිල්ලියට ඇවිත් අධිරාජයා හමුවෙන්න නියම කරනවා. නමුත් මේ සඳහා ගුරු හර් රායි පිටත් කරන්නේ තමන්ගේ වැඩිමහල් පුතා වුණු බාබා රාම් රායි. බාබා රාම් රායිට පැවරුණු කාර්යය වුණේ ඖරංසෙබ්ට ගුරු ග්‍රන්ථ් සහීබ් ගැන වැටහීමක් ලබාදීලා ඒ හරහා සීක් දහම ගැන පැහැදීමක් ඇති කරවන එක.

ඒත් බාබා රාම් රායි ගුරු ග්‍රන්ථ් සහීබ්වල සමහර කොටස් විකෘති කරමින් මුස්ලිම්වරුන්ට පක්ෂපාතී වෙන විදිහට ඉදිරිපත් කිරීමත් එක්ක ඒවා සියල්ලම ගුරු හර් රායි ප්‍රතික්ෂේප කරනවා. ඒ වගේමයි ගුරු නානක්ගේ සිට ඇරඹුණු ගුරු ග්‍රන්ථ සහීබ් සීක්වරුන්ගේ උරුමයක් බවත් ඒකේ මුල් කරුණු විකෘති කිරීම නොකළ යුතුයි කියලා නියමයකුත් පනවනවා.

බාබා රාම් රායි කරපු කාර්යයෙන් ඖරංසෙබ්ගේ හිත දිනාගත්තු නිසා ඖරංසෙබ් ගුරු හර් රායිගෙන් ඉල්ලා සිටිනවා මීළඟ ගුරු ලෙසට බාබා රාම් රායි පත් කරන්න කියලා. බාබා රාම් රායිගේ අරමුණ වෙන්නේත් ඒකම තමා. ඒත් සීක්වරුන්ට එරෙහිව බාබා රාම් රායි කරපු ක්‍රියාව නිසා ඔහු ගුරු තනතුරට සුදුසු නැහැ කියන එක තමා ගුරු හර් රායිගේ අදහස වුනේ.

ගුරු හර් රායි මේ අවස්ථාවේ කියනවා "ගුරු තනතුර කියන්නේ හරියට කොටි දෙනකගේ කිරි තබාගන්න ගන්න රන් බඳුනක් වගේ. දිවි හිමියෙන් ගුරු තනතුරට කැපවෙන අයෙකුටයි ඒක සුදුසු වෙන්නේ. ඒක නිසා ගුරු රායිට නැවත මගේ මුහුණ දකින්නවත් ඉඩ තබන්න එපා" කියලා

ගුරු හර් රායි සහ ගුරු හර් ක්‍රිෂන්

අවසානයේදී 1661 ඔක්තෝබර් 6 ගුරු හර් රායි මියයන්න කලින් මීළඟ ගුරු විදිහට තමන්ගේ අවුරුදු 5 ක් පමණ වයසැති පුත්‍රයා වුණු ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ව නම් කරනවා.

මේ අතරවාරයේම ඖරංසෙබ්ගේ සහය ලැබුණු බාබා රාම් රායි තමන්ගේ පිරිසත් එක්ක "රාම්රායියා" නමින් වෙනම පාර්ශවයක් බවට පත්වෙලා තමන්ගේ මූලස්ථානය විදිහට ඩෙහ්රා ඩූන් තෝරා ගන්නවා. ඔවුන් පිළිගන්නේ ගුරු හර් රායිගෙන් පස්සේ ගුරු වෙන්නේ ගුරු රාම් රායි කියලා.

ගුරු හර් ක්‍රිෂන්

ගුරු හර් ක්‍රිෂන් බොහොම ලාබාල වයසේදීම ගුරු තතතුරට පත්වුණු නිසා සීක්වරුන් ඔහුව හඳුන්වන්නේ "බාල් ගුරු" [ළමා ගුරු] විදිහට. ඒ කෙසේ වුණත් බුද්ධිමත්කම සහ අභියෝග සාර්ථකව ජයගැනීමෙන් ගුරු හර් ක්‍රිෂන් වයසට වඩා මුහුකුරා ගිය පරිණත බවක් පෙන්නුම් කරනවා.

මේ අතර වාරයේ බාබා රාම් රායි ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ව විනාශ කරන්න උපක්‍රමයක් දියත් කළා. ඒ උපක්‍රමය වුණේ තමන්ගේ හිතවතා වුණු ඖරංසෙබ් අධිරාජයා ලවා අධිරාජයා මුණ ගැසීමට ගුරු හර් ක්‍රිෂන් දිල්ලියට පැමිණිය යුතුයි කියලා නියම කරපු එක. ගුරු හර් රායි මියයන්න කලින් ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ට නියම කරනවා කවදාත් ඖරංසෙබ්ව හමුවෙන්න යන්න එපා කියලා.

ඒ නියමය කඩ කරලා ගුරු හර් ක්‍රිෂන් ඖරංසෙබ්ව මුණ ගැහුණොත් ගුරුගේ ඉල්ලීම කඩපු නිසා සීක්වරුන් අතර ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ව අප්‍රසාදයට පත් කරන එක තමා බාබා රාම් රායිගේ අදහස වුණේ. අනෙක් අතට ගුරු හර් ක්‍රිෂන් අධිරාජයා මුණ ගැහෙන්න ආවේ නැත්නම් මෝගල් සේනා යවලා අධිරාජයාගේ නියමයට පිටුපෑවා කියලා ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ව අත් අඩංගුවට ගන්න බාබා රාම් රායි බලාපොරොත්තු වුණා.

ඒත් මේ සැලස්ම ව්‍යර්ථ වෙන්නේ ගුරු හර් ක්‍රිෂන් අධිරාජයා හමුවෙන්න දිල්ලිය බලා පිටත් වුණු නිසයි. ගුරුව කැඳවාගෙන එන්න ඖරංසෙබ් විසින් පිටත් කරන මිර්සා ප්‍රදේශයේ රාජා වුණු ජායි සිංග් සීක් ගුරුන්ගේ හිතවතෙක් වුණා. ජායි සිංග් කළේ ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ව සුරක්ෂිතව දිල්ලියට ගෙනල්ලා ඖරංසෙබ්ට ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ව පුද්ගලිකව හමුවෙන්න දෙන්නේ නැතුව ආරක්ෂා කරපු එක.

බ්‍රාහ්මණ ලාල් චන්දට භගවත් ගීතාව පැහැදිලි කරන ගුරු හර් ක්‍රිෂන්

ඒ අතර වාරයේ ජායි සිංග් ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිනවා දිල්ලියේ ඉන්න සීක්වරුන් වෙනුවෙන් දේශනාවන් පවත්වන්න කියලා. දේශනාවන් පවත්වන අතරවාරයේ  ලාල් චන්ද් කියන බ්‍රාහ්මණයා ගුරුගේ දැනුම පරීක්ෂා කරන්න කරපු අභියෝගයේදී භගවද් ගීතාව ගැන අලංකාර විස්තරයක් කරමින් ගීතාවේ අර්ථය ගුරු හර් ක්‍රිෂන් පැහැදිලි කරනවා. ගුරුගේ වුණු දැනුම ගැන අවසානයේදී ලාල් චන්ද් අතිශය පුදුමයට පත් වෙනවා.

ගුරු හර් ක්‍රිෂන් වසූරිය රෝගීන්ට ආශිර්වාද කරමින්

මේ කාලයේ දිල්ලිය පුරා වසූරිය පැතිර යමින් තිබුණු වසූරිය නිසා රෝගීවූවන්ට ආශිර්වාද කරමින් සුව කරන්නත් ගුරු හර් ක්‍රිෂන් කටයුතු කරනවා. වැඩි වැඩියෙන් වසූරිය රෝගීන් ගාවට ගියපු නිසා ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ටත් වසූරිය වැළදෙනවා.

ජායි සිංගේ මාළිගාවක වාසය කරපු අවසානයේදී 1664 මාර්තු 30 ගුරු හර් ක්‍රිෂන් වසූරියෙන් මියයනවා. ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ව යමුනා ගඟේ ගං ඉවුරේ ආදාහනය කරන අතර ඒ ස්ථානයේ ගුරු වෙනුවෙන් ගුරුද්වාර බාල සහීබ් නමින් ස්මාරකයක් ඉදි කෙරෙනවා. ඒ දෙස බලා සිටීමෙන් පවා රෝග තත්වයන් සුව වෙන බවයි කියවෙන්නේ.

 ගුරුද්වාර බංග්ලා සහීබ්

ගුරු නැවතී සිටි ජායි සිංගේ මාළිගාව "ගුරුද්වාර බංග්ලා සහීබ්" නමින් පූජනීය ස්ථානය බවට පත්වෙනවා. ගුරු හර් රායි දිල්ලියේ වැසියන්ට කරපු සේවාව නිසාම හින්දූන් "බාල්මුකන්ද්" නමිනුත් මුස්ලිම්වරු "බාලා පිර්" නමිනුත් ඔහුව සිහිපත් කරනවා.

ගුරු හර් ක්‍රිෂන්ගෙන් පස්සේ ගුරු තනතුරට පත්වෙන්නේ ගුරු තේජ් බහාදූර්. ඒක සිදුවෙන්නේ මෙහෙමයි. ගුරු හර් ක්‍රිෂන් මියයන්න කලින් අහස දෙසට අත් දිගු කරලා "බාබා බකාලා" කියලා සඳහන් කරනවා. ඒකේ අර්ථය විදිහට ගැනෙන්නේ මීළඟ ගුරු බාබා බකාලා ප්‍රදේශයේ ඉන්නවා කියන එක. ඒ අනුව ඒ ප්‍රදේශයේ වාසය කරපු ගුරු හර්ගෝබින්ද්ගේ පුත්‍රයෙක් වුණු ගුරු තේජ් බහාදූර් මීළඟ ගුරු විදිහට පත්වෙනවා.

ගුරු තේජ් බහාදූර් ගැන වගේම අවසන් ගුරු වුණු ගුරු ගෝබින්ද් සිං ගැන ඊළඟට කියන්නම්..........

මේ සටහන ලියන්න පාදක කරගත්තේ

ඉතිහාස ධාරා - 1 කොටස, ක්ෂාවියර් පින්තු සහ ඊ.ජී.මියාල්
ඉන්දියා ඉතිහාසය - II කාණ්ඩය, නරේන්ද්‍ර කෘෂ්ණ සිංහ සහ අනිල් චන්ද්‍ර බැනර්ජි
මූගල් ඉන්දියාව - ඩබ්.එම්.කේ. විජේතුංග

ඒ ඇරෙන්න අනික් ඔක්කොම අන්තර්ජාලයෙන් තමා