හර්බජාන් සිං, මන්මෝහන් සිංලා 2 කොටස - ගුරු අංගද් දේව්

ගුරු අංගද් දේව්

මීට පෙර ලියපු ලිපියෙන් හුඟක් දෙනා ශීඛ්වරු ගැන යමක් දැනගත්තා කියලා දැනගන්න ලැබුණා. මේ තමයි එදා කතාවේ ඉතිරිය.

ගුරු නානක් දේව් මිය යන්න ආසන්න කාලයේදී තමන්ගේ පුතුන් දෙදෙනා වගේම ප්‍රධාන ශ්‍රාවකයන් පිරික්සලා බලලා තමන්ගේ අනුප්‍රාප්තිකයා එහෙමත් නැත්නම් මීළඟ ගුරු නම් කරනවා. ඒ ගුරු අංගද් දේව්. මෙතුමාගේ ඇත්ත නම වුණේ භායි ලේනා. භායි ලේනා උපත ලබන්නේ 1504 මාර්තු 31 වෙනිදා පංජාබයේ සරේ නාගාවලදී හින්දු ජාතික දෙමව්පියන්ට දාව.

බාබර්ගේ ආක්‍රමණ නිසා සිය පවුලත් එක්ක පංජාබයේ කදූර් සහීබ් ප්‍රදේශයට එන භායි ලේනාට දවසක් ගුරු නානක් දේව් ගැන අහන්න ලැබෙනවා. පසුව ජ්වලමුඛී කෝවිලට වන්දනා ගමනක් යන අතරතුරේදී භායි ලේනා තමන්ගේ කණ්ඩායමට නොදන්වා හොර රහසේම ගුරු නානක් දේව් වාසය කරපු කර්තාර්පූර්වලට එනවා.

එහිදී මුල් වරට ගුරු නානක් දේව් හමුවීමත් සමඟම තම ජීවිතයේ ඉතිරි කාලයේ එතුමා සමීපයේ ගත කරන්න භායි ලේනා තීරණය කරනවා. ඒ අනුව භායි ලේනා ඉතාමත් විශ්වාසීව වගේම හිතෛෂීව ගුරු නානක්ට සේවය කරනවා.

ඒ පිළිබඳව කතා කීපයක් ශීඛ් ග්‍රන්ථවල සඳහන් වෙනවා. පසුකාලීන භායි ලේනාව තමන්ගේ අනුප්‍රාප්තිකයා විදිහට ගුරු නානක් දේව් නම් කරන්නේත් මෙවැනි සිදුවීම් නිසා.

මඩ වළට විසිකළ ජොග්ගුව ගන්නා භායි ලේනා

එක් අවස්ථාවක ගුරු නානක් දේව් වතුර පුරවපු ජොග්ගුවක් මඩ වළකට විසි කරලා තමන්ගේ පුතුන්ට වගේම ප්‍රධාන අනුගාමිකයන්ට අණ කරනවා ඒක රැගෙන එන්න කියලා.

මෙහිදී ගුරු නානක් දේව්ගේ පුතුන් දෙදෙනා මේ කාර්යය ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ එය ගුරුගේ දරුවන්ට සුදුසු නොවන පහත් ක්‍රියාවක් කියලා. නමුත් භායි ලේනා මඩ වළට බැහැලා ඒ ජොග්ගුව අරන් එය සෝදලා පිරිසිදු කරලා පිරිසිදු වතුර පුරවලා ගුරු නානක් දේව්ට පිළිගන්වනවා.

තවත් අවස්ථාවක ගුරු නානක් අණ කරනවා තමන්ගේ ගෙදර කැඩුණු බිත්තියක් සකස් කරන්න කියලා. ගුරුගේ පුතුන් දෙදෙනා ඒ කාර්යය මග හරිමින් පෙදරේරුවන් ගෙන්වන්න යද්දී ගුරු නානක් කියන්නේ "මට ශිෂ්‍යයන් සිටින නිසා පෙදරේරුවන් අවශ්‍ය නැහැ" කියලා.

පස්සේ භායි ලේනා බිත්තිය හදන්න පටන් ගන්නවා. ලේනා බිත්තිය සාදා නිම කළාට පස්සේ ගුරු නානක් කියනවා ඒක ඇදයි නැවත හදන්න කියලා. බිත්තිය කඩලා නැවත ලේනා බිත්තිය ගොඩ නඟනවා.

මේ විදිහට තුන් පාරක්ම වෙනවා. ඒ වෙලාවේ ගුරු නානක්ගේ පුතුන් භායි ලේනා මෝඩයෙක් කියලා හාස්‍යයට ලක් කරද්දී ලේනා කියන්නේ "ස්වාමියාගේ කාර්යයන්ගෙන් සේවකයන්ගේ දෑත් සැමවිටම කාර්යබහුලව තිබිය යුතුයි" කියලා.

ඒ වගේම තවත් අවස්ථාවක ගුරු නානක්ගේ ගවයින්ට තණකොළ මිටි 3 ක් ගේන්න කියලා එතුමා නියම කරනවා. මෙයත් නිසි පරිදි ඉටු කරන්නේ භායි ලේනා. ඒ තණකොළ මඩ සමඟ තිබුණු නිසා භායි ලේනාගේ ඇඳුම් සියල්ල මඩවලින් තෙත් වෙනවා.

එය දැක්ක ගුරු නානක්ගේ බිරිඳ ඒ ගැන ගුරු නානක්ගෙන් ප්‍රශ්න කළාම එතුමා ප්‍රකාශ කරන්නේ "මේ මඩ නොවෙයි. දෙවියන්ගේ අධිකරණයෙන් නිසි තැනැත්තා තෝරා ගත් බවට පෙන්වන ඝන කහ වර්ණයයි" කියලා.

අවසන් පරීක්ෂණය විදිහට දවසක් ගුරු නානක් කැලෑවේ තමන්ගේ ශිෂ්‍යයන් එක්ක ගමන් කරද්දී රන් සහ රිදී කාසි ඉදිරියට විසි කරනවා. එය අහුලා ගන්න භායි ලේනා සහ භායි බුද්ධාව සොහොන් බිමට අරන් යන ගුරු නානක් එහි තිබෙන මළ සිරුරක් අනුභව කරන්න ඔවුන්ට නියම කරනවා.

බයට පත්වෙන භායි බුද්ධා පැනලා ගියත් භායි ලේනා ගුරු අණට කීකරු වෙලා මළ සිරුර අනුභව කරන්න එය ආවරණය කරලා තිබුණු රෙද්ද ඉවත් කළාම ප්‍රසාද් එහෙමත් නැත්නම් ශුද්ධ වූ ආහාර හමුවෙනවා. ඒව ගුරු නානක්ට පිළිගන්වන භායි ලේනා ගුරු නානක් ඉතුරු කළ කොටස අනුභව කරනවා.

ගුරු නානක් දේව් ගුරු අංගද්ව දෙවෙනි ගුරු ලෙස නම් කිරීම

අවසානයේදී භායි ලේනා තමන්ගේ අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙසට නම් කරන්න තීරණය කරන ගුරු නානක් දේව් 1539 සැප්තැම්බර් 7 වෙනිදා භායි ලේනාව ස්පර්ශ කරලා අංගද් කියලා නම් කරනවා වගේම දෙවෙනි ගුරු විදිහටත් නම් කරනවා. අංගද් කියන එකේ තේරුම තමන්ගේම මසින් සෑදුණු අයෙක් එහෙමත් නැත්නම් තමන්ගේ කොටසක් කියන එකයි.

1539 සැප්තැම්බර් 22 ගුරු නානක් දේව් මියගියාට පසුව නැවතත් තමන්ගේ උපන් ගම වෙන කදූර් සහීබ් වෙත ගුරු අංගද් දේව් පිටත් වෙනවා. ඒ ගුරු නානක් දේව් ලබාදුන් දහමේ ශුද්ධ ලියවිලි වගේම සාරයත් සමඟ.

එහි සිට ශීඛ් දහම ව්‍යාප්ත කිරීමේ කාර්යය පටන් ගන්න ගුරු අංගද් අතින් විශාල වැඩ කොටසක් ඉටුවෙනවා. ඒ යටතේ ගුරු අංගද් දේව් දේව නාගරී එහෙමත් නැත්නම් සංස්කෘත අක්ෂරවලින් "ගුරුමුඛී" නමින් නව අක්ෂර මාලාවක් නිර්මාණය කරන්න සමත් වෙනවා.

ඒ ගුරුමුඛී අක්ෂර මාලාවෙන් "ගුරුභණී" ( ගුරුගේ භාෂිතය ) එතුමා ලියනවා වගේම ගුරු නානක් දේව්ගේ චරිතාපදානය සකස් කරන්න මුල් වෙන්නෙත් ගුරු අංගද් දේව්. ඒ සඳහා බායි බාලාගෙන් කරුණු සපයා ගන්නවා. ඒ වගේම "ගුරු ග්‍රන්ථ සහීබ්" හි අඩංගු වෙන ශ්ලොක් 63 ක් පමණ රචනා කරන්නේ ගුරු අංගද් දේව්.

කුඩා දරුවන්ට උගන්වන ගුරු අංගද්

කුඩා දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය නඟා සිටුවන්නත් ගුරු අංගද් දේව් කටයුතු කරනවා. එතුමා ලොකු කැමැත්තක් දක්වලාත් තියෙනවා කුඩා දරුවන්ට උගන්වන්න. තරුණයන් සඳහා "මාල් අඛාරා" නමින් ශාරීරිකව වගේම ආධ්‍යාත්මිකවත් සවිමත් කිරීමේ වැඩසටහනකුත් එතුමා ක්‍රියාත්මක කරලා තියෙනවා.

මේ විදිහට ශීඛ් දහමේ වර්ධනයට නව අංග හඳුන්වා දෙන ගුරු අංගද් දේව් ගුරු නානක් දේව් ඉදිරිපත් කළ "ගුරු කා ලන්ගාර්" එහෙමත් නැත්නම් එකට හිඳගෙන ආහාර අනුභව කිරීම හෙවත් නිදහස් සහභෝජනය ශීඛ්වරුන් අතර තව තවත් ජනප්‍රිය කරන්න කටයුතු කළා.

නිදහස් සහභෝජනය

මේ යටතේ ගුරුගේ සිටම සෑම ශීඛ්වරයෙක්ම එකට හිඳ ආහාර අනුභව කළා. මේකෙන් කුල භේදය පිටු දකින්න හැකිවුණා වගේම ශීඛ්වරු අතර සහෝදරාත්මක හැඟීම් ව්‍යාප්ත වෙන්න මුල් වුණා.

ගුරු අංගද් දේව්ත් සංචාරය කරමින් ගුරු නානක් දේව් ආරම්භ කරපු ශීඛ් මධ්‍යස්ථානවලට ගියා වගේම තවත් මධ්‍යස්ථාන 100 ක් පමණ ඇති කරන්නත් කටයුතු කළා.

ගුරු තනතුර ශීඛ් දහමේ ප්‍රබලතම වගේම වැදගත්ම තනතුර බවට පත්වෙලා තිබුණු නිසා ගුරු අංගද් දේව් එය මනාව තේරුම් අරගෙන ශීඛ්වරුන්ටම සුවිශේෂ අනන්‍යතාවක් ඇති වෙන විදිහට ශීඛ් දහම සංවිධානාත්මක දහමක් බවට පත් කරන්න මුල් අඩිතාලම දමනවා.

ගුරු අංගද් විසින් ගුරු අමර්දාස්ව තෙවෙනි ගුරු ලෙසට නම් කිරීම

තමන්ගේ ගුරුවරයා තමන් නම් කළා හා සමානවම කටයුතු කරන ගුරු අංගද් දේව් තමන්ගේ අනුප්‍රාප්තිකයා විදිහට අමර්දාස්ව නම් කරලා තමන්ට ගුරු නානක්ගෙන් හිමිවුණු ශුද්ධ ලියවිලි සියල්ලත් ගුරු අමර්දාස්ට භාර කරනවා.

1552 මාර්තු 29 ගුරු අංගද් දේව් මියයද්දී කදූර් සහීබ් ආසන්නයේ ශීඛ්වරුන් සඳහා නව නගරයක් ඉදිකිරීම ආරම්භ කරලා තිබුණේ එහි වැඩ පරීක්ෂාවට පත් කරලා තිබුණේත් ගුරු අමර්දාස්ව. පසු කාලීනව ශීඛ්වරුන්ගේ ප්‍රධාන මූලස්ථානය වගේම ශුද්ධ නගරය වෙන අම්රිත්සාර් නගරය ඉදිවෙන්න පටන් ගන්නේ ඒ විදිහටයි.

ඉතිරි ගුරුන් 8 දෙනා ගැන විස්තරේ බලාපොරොත්තු වෙන්න