කුණු ගඳ එන කටවල් අතරේ මහනෙල් මල් සුවඳ එන කටක්

උදේ නැගිට්ට ගමන්ම කටෙන් එන ගඳ වගේම තවත් සමහරුන් දත් මැදලා මොන ජාති කළත් කටෙන් එන ගඳ ගැන අපි කාට කාටත් අත්දැකීම් ඇති. එහෙම කටෙන් ගඳක් එන එක සමහර රෝග තත්ව නිසාත් වෙන්න පුලුවන්. මහ වෙදනා, ගිමන් නිවන්නා වගේ වෛද්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ ඉන්න අපේ හිතවතුන් ඒ ගැන කරුණු පැහැදිලි කරාවි. 

ඉතින් මේ විදිහට කටෙන් එන ගඳවල් හංග ගන්න Mouth Spray පාවිච්චි කරන අයත් ඉන්නවා නොවැ. ඒත් අද මම කියන්න යන කතාවේ කියවෙන්නේ තමන්ගේ කටෙන් මහනෙල් මල් සුවඳ උපතේ ඉදන් ආපු පුද්ගලයෙක් ගැන. 

ඉතින් මේ විදිහට කටෙන් එන ගඳවල් හංග ගන්න පාවිච්චි කරන අයත් ඉන්නවා නොවැ. ඒත් අද මම කියන්න යන කතාවේ කියවෙන්නේ තමන්ගේ කටෙන් උපතේ ඉදන්ම මහනෙල් මල් සුවඳ ආපු පුද්ගලයෙක් ගැන.

බුද්ධ කාලයේ සැවැත් නුවර හතළිස් කෝටියක් විතර සල්ලි තිබුණු සිටුතුමෙක්ට දාව සිටු දේවියට පුතෙක් ඉපදෙනවා. මේ සිටු කුමාරයා මුඛය විවෘත කරන වාරයක් පාසාම ගෙදර පුරාම මහනෙල් මල් සුවඳ පැතිරිලා යනවා. ඒ නිසා සිටු කුමාරයාට දෙමාපියෝ තියෙන නම තමා "උත්පලගන්ධ" කියන එක. 

නිසි වයසට එළඹිලා විවාහයකුත් කරගෙන උත්පලගන්ධ සිටුතුමා කල් ගත කරද්දී බුදු හාමුදුරුවන්ව මුණ ගැසීමත් එක්ක ධර්මය ශ්‍රවණය කරන උත්පලගන්ධ සිටුතුමා ගිහි ගෙය ගැන කළ කිරිලා තමන්ගේ හතළිස් කෝටියක් විතර සල්ලිත් සිටු තනතුරත් ගිහි සැපතත් අත් හැරලා පැවිදි වෙනවා. 

ටික දවසකින්ම විදර්ශනා භාවනාව වඩපු උත්පලගන්ධ හාමුදුරුවෝ රහත් වෙලා උත්පලගන්ධ රහතන් වහන්සේ කියලා ප්‍රසිද්ධ වෙනවා.

සැවැත් නුවර ඇතුළු කෝසල ජනපදයේ අධිපතියා වුණු පසේනදී කෝසල රජතුමා උත්පලගන්ධ සිටුතුමා මහණ වුණු බව අහලා හිමියෙක් නැති භාණ්ඩයක් තියෙනවා නම් ඒවා රජු සන්තක දෙයක් වෙනවා කියලා උත්පලගන්ධ සිටුතුමාගේ සිටු දේවිය තමන්ගේ අන්තඃපුර බිසවක් බවට පත් කරගන්නවා :)

දවසක් දා රජතුමාට මල් ගේන මාලාකාරයෝ රජතුමාට මහනෙල් මල් ගෙනත් දෙනවා. රජතුමා ඒ මල් තමන්ගේ අන්තඃපුර බිසෝවරු 500 අතරේ බෙදා දෙනවා. 

ඒ වෙලාවේ මහනෙල් මල් සුවඳ ආඝ්‍රණය කරපු සිටු දේවියට සිහිපත් වෙනවා තමන්ගේ කලින් ස්වාමියා වුණු උත්පලගන්ධ සිටුතුමාගේ මුඛයෙනුත් මේ ආකාරයෙන්ම මහනෙල් මල් සුවඳක් පිටවුණා නේද කියලා.

ඒක සිහිපත් වුණු නිසා හුඟක් සතුටු වුණු සිටු දේවිය ඊළඟට ඒ වගේ ස්වාමියෙක්ගේ වෙන් වෙන්න වුණු එක ගැන සිහිපත් වෙලා දුක් වෙනවා. මේක දැකපු කොසොල් රජතුමා සිටු දේවිය මේ ආකාරයෙන් හිනාවුණු එකට වගේම අඬපු එකට හේතුව විමසනවා. 

සිටු දේවිය කියනවා මහනෙල් මල්වල සුවඳ ආඝ්‍රණය කිරීමත් එක්ක තමන්ගේ කලින් ස්වාමියා වුණු උත්පලගන්ධ සිටුතුමා සිහිවුණු බවත් ඔහුගේ මුඛයෙන් මහනෙල් මල් සුවඳ හමපු බවත්. ඒක නිසා සතුටු වුණත් ඔහුගෙන් වියෝවුණු දුකට අඬපු බවත්. 

ඒත් කොසොල් රජතුමා විශ්වාස කරන්නේ නැහැ මනුස්සයෙක්ගේ මුඛයෙන් මහනෙල් මල් සුවඳ හමනවා කියන එක. 

පස්සේ සිටු දේවිය කියනවා "ඔබතුමාට මම කියන එක විශ්වාස නැත්නම් දෙව්රම් වෙහෙරේ වැඩ වාසය කරන උත්පලගන්ධ මහ රහතන් වහන්සේගෙන් ධර්මය ශ්‍රවණය කරන්න යන්න එතකොට මම කිව්වේ ඇත්ත කියලා වැටහෙයි. එහෙම වුණේ නැත්නම් ඔබතුමා කැමති දඬුවමකට ලක් වෙන්න මම කැමතියි" කියලා.

කොසොල් රජතුමා මේ ගැන හොයලා බලන්න තීරණය කරලා පහුවෙනිදා උදෑසන දානයට බුදු හාමුදුරුවන් ප්‍රමුඛ උත්පලගන්ධ රහතන් වහන්සේ භික්ෂූන් වහන්සේලා 500 නමකට රජ මාළිගාවට ආරාධනා කරනවා. 

දානයට මාළිගාව සූදානම් කරද්දී මාළිගාවේ තිබුණු සුවඳ භාණ්ඩ සියල්ලම මාළිගාවෙන් බැහැර කරවන්න වගේම බණ අහන්න එන අයටත් සුවඳ මල් පළඳින්නේ නැතුව සුවඳ ගල්වන්නේ නැතුව පැමිණෙන්න කියලාත් කොසොල් රජතුමා අණ කරනවා. රජතුමාත් ස්නානය කරලා සුවඳ ගල්වන්නේත් නැතුව සුවඳ මල් පළඳින්නේත් නැතුව දානය සඳහා සම්බන්ධ වෙනවා. 

දානයට වැඩම කරපු බුදු හාමුදුරුවන්ට කොසොල් රජතුමාගේ අදහස පෙනුණු නිසා රජතුමාගේ සැකය දුරු කරවන්න ඕනේ කියලා හිතලා උත්පලගන්ධ රහතන් වහන්සේට නියම කරනවා දානයේදී ධර්ම දේශනාව සිදු කරන්න කියලා.

බුදු හාමුදුරුවන්ට වැඳලා අවසර ගත්තු උත්පලගන්ධ රහතන් වහන්සේ ධර්ම දේශනාව පවත්වන්න මුඛය විවෘත කරපු සැණින් රජ මාළිගාවේ සෑම තැනම උන්වහන්සේගේ මුඛයෙන් විහිදෙන මහනෙල් මල් සුවඳ පැතිරිලා ගියා. 

 බුදුරදුන්ට ගෞරව දක්වන කොසොල් රජතුමා

රජතුමාත් තමන්ගේ සැකය දුරු කරගෙන සතුටින් බණ අහලා අවසානයේදී බුදුන් වහන්සේ සමීපයට ගිහින් උත්පලගන්ධ රහතන් වහන්සේ මුඛයෙන් මේ ආකාරයෙන් මහනෙල් මල් සුවඳ හමන්න හේතුව විමසනවා. 

ඒ අවස්ථාවේදී බුදු හාමුදුරුවෝ උත්පලගන්ධ රහතන් වහන්සේ පෙර භවයක කරපු කුසල කර්මයක් ගැන දේශනා කරනවා. මීට කල්ප ලක්ෂයකට පමණ කලින් ලොව පහල වුණු පදුමුත්තර බුදුන් වහන්සේගේ කාලයේදී ඉතාමත්ම දුප්පත් වෙලා ඉපදිලා හිටිය පුරුෂයෙක් හැමදාම ශ්‍රද්ධාවෙන් ධර්මය ශ්‍රවණය කරපු බවත් ධර්මය ශ්‍රවණය කරද්දී ධර්මාලම්භන ප්‍රීතියෙන් හැමෝටම කලින් සාදුකාර දෙමින් ධර්මය ශ්‍රවණය කරපු කුසල කර්මයෙන් දෙව් මිනිස් සැප විඳලා මේ කාලයේදී උත්පලගන්ධ නමින් ඉපදිලා ඒ කුසල කර්මයෙන් මුඛයෙන් මහනෙල් මල් සුවඳ හමන්න තරම් භාග්‍යවන්ත වුණු බව බුදු හාමුදුරුවෝ දක්වනවා. 

ඒ වෙලාවේ සිටු දේවිය තමන් ගාවට කැඳවපු රජතුමා දේවිය නිසා තමන්ට වුණු ධර්ම ලාභය ගැන ඇයටත් ප්‍රශංසා කරනවා.

කතාව අවසානයි. මේ වගේ කතා කියවද්දී සමහර අයට ගැටළු ඇති වෙන්නත් පුලුවන් මේ දේවල් ඇත්තටම වෙන්න පුලුවන්ද කියලා. ඒකට සරල උත්තරයක් දෙන්නම්. 

උත්පලගන්ධ රහතන් වහන්සේ පෙර භවයේ කරපු කුසල කර්මය වෙන්නේ ධර්මය ශ්‍රවණය කරද්දී ධර්මාලම්භන ප්‍රීතියෙන් සාදුකාර දීපු එක. ඒක සරලව විග්‍රහ කළොත් යහපත් දෙයක් ගැන සතුටු වෙලා ඒ දේ යහපත් කියලා අගය කරපු එක. ඉතින් ඒ ගුණාංගය අපේ ජීවිතේට අපි ඇතුළත් කර ගනිමු.

මේ කතාව උපුටා ගත්තේ මයුරපාද පරිවේණාධිපති බුද්ධපුත්‍ර හිමියන් විසින් රචනා කරපු පූජාවලිය ග්‍රන්ථයේ 20 වන පරිච්ඡේදය-අසදෘශ මහා දාන පූජා කතා කොටසෙන්. 

ප.ලි.: කලින් දවසකත් කිව්වා වගේ තවමත් අපේ Logic මිස්ගේ පොත ටයිප් කරමින් ඉන්නේ. ඒක නිසා බ්ලොග් අවකාශයේ සැරිසරන්න ලැබෙන කාල වේලාව හරිම අඩුයි. ඒ ගැන සමාව භජනය කරත්වා.... 

මේ දවස්වල බුදු දහම ගැන වගේම බෞද්ධ සාහිත්‍යය ගැනත් බ්ලොග් කීපයකට ලියවිලා තිබුණා. ඒ ගැන නම් හුඟක් සතුටුයි. මෙන්න ඒ කීපෙකට යන්න පාරවල්. 

කෙහෙල් කොටුවේ චූටි මහත්තයා ලියපු බෞද්ධයෝ වූ අප වාසනාවන්තයන් ද අවාසනාවන්තයන් ද ?
අනූ නඟා ලියපු ධර්ම පුරෝහිත මුගලන් හාමුදුරුවෝ
ලහිරු අයියා ලියපු සක්විති රජ කෙනෙක් කියන්නේ මොනවගේ කෙනෙක්ද ?
කස්ස අයියා ලියපු මෛත්‍රී බුදුන්ටත් පලදෙන පාප කර්ම