මත්පැන් මුලින්ම හැදුණු හැටි........

ඊයේ මම කියපු "මත්ද්‍රව්‍ය හා කබරයා දැමීම" කියන කතාවට comments කරපු හුඟක් අය මත්ද්‍රව්‍ය පාවිච්චි කරනවාට විරුද්ධව තමා කතා කරලා තිබ්බේ. ඒක හොඳ ප්‍රවණතාවක් විදිහට තමා මම දකින්නේ. අපි නියෝජනය කරන්නේ අනාගතේ රට භාර ගන්න ඉන්න තරුණ පරපුරනේ. ඉතින් ඊයේ පොරොන්දු වුණු විදිහට මත්පැන් එහෙම නැත්නම් අරක්කු හැදුණු හැටි ගැන කතාව කියන්න තමා මේ සූදානම.

මේ කතාව මමත් ඇහුවේ සබරගමුවේ ප්‍රධාන සංඝනායක පූජ්‍යපාද බැන්ඩියමුල්ලේ විපස්සි තිස්ස නාහිමිපාණන් වහන්සේ දේශනා කරපු ධර්ම දේශනාවකදී. ඉතින් හාමුදුරුවෝ කියපු විදිහට කතාව මෙහෙමයි.

බුදුන් වහන්සේ ඉන්දියාවේ පහළ වෙන්නත් අවුරුදු 1000 කට විතර කලින් එක වැද්දෙක් [ එහෙමත් නැත්නම් කැලේ ජීවත්වුණු මනුස්සයෙක්] ඉදලා තියෙනවා. එයාගේ නම " සුරා".

දවසක් මෙයා දඩයමේ යද්දී පාර වැරදිලා අන්තිමට කොහොමින් කොහොම හරි අතරමං වුණා. මේ වෙලේ සුරා වටපිට බලද්දී දැක්කා ලොකුවට හැදිලා තිබ්බා ගහක් තියෙනවා. එයා හිතුවා මේක උඩට නැග්ගොත් නම් හුඟක් ඈතට පෙනෙයි. එතකොට ආපහු යන්න පාරක් හොයාගන්න පුලුවන් වෙයි කියලා.

එහෙම හිතලා සුරා ගහ උඩට නැග්ගා. හිතුව විදිහටම එයාට එයා දන්න කියන සළකුණු වගයක් ඈතින් දැක්කා. ඉතින් දැන් ආපහු ගැටළුවක් නැතිව ගෙදර යන්න පුලුවන්නේ. ඒ ගමන් එයා දැක්කා ගහේ මුදුනේ ලොකු වලක් වගේ හෑරිලා තියෙනවා.

ඒක පිරෙන්න වතුර ඒ වගේම ඒකට කොළ අතු, පොඩි සත්තු සර්පයෝ එහෙමත් වැටිලා ඉන්නවා. සුරාට හොඳටම තිබහයි කැලේ අතරමං වෙලා ඇවිදලා. එයා කරපු වැඩේ කොළේකින් ගොටුවක් හදාගෙන අර වලේ තිබ්බා රොඩු ජාති එහෙම අයින් කරලා වතුර ටිකක් බීලා බැළුවා. ඒක බීපු ගමන් උගුර කඩාගෙන ගියා වගෙයි කියලා සුරාට හිතුණා. අමුතුම රහක් ආපු නිසා මේකෙන් ගොටු 5 ක් 6 ක් විතර සුරා බීලා බැලුවා. දැන් නම් ඉතින් නිකම් පාවෙනවා වගේ ගතියක් එනවා.

මනුස්සයා අමාරුවෙන් ගහෙන් බිමට බැස්සා විතරයි හෙණ කබරයෙක් දැම්මා. මම ඊයේ කිව්ව කතාවේ හිටිය යාළුවා වගේ :). පස්සේ ඒ වමනේ ගොඩේම වැටිලා මිනිහා නිදාගත්තා.

අන්තිමට සිහිය ආවට පස්සේ මනුස්සයා අර ගහත් හොඳට මතක තියාගෙන ගෙදර ගියා. ඊට පස්සේ ඉදන් සුරා හැමදාම එනවා අර ගහ මුදුනේ බෙනේ තියෙන වතුර ටිකක් බීලා යන්න. හරියට අපේ කට්ටිය වැඩ ඇරිලා ගෙදර එන ගමන් Bar එකට ගිහින් අඩියක් ගහනවා වගේ.

දවසක් සුරාට හිතුණා හැමදාම මෙහෙම මෙච්චර දුරක් එන්න ඕනේ නැහැ කියලා හිතලා එයා ඉන්න පැත්තෙත් ගස්වල මේ විදිහට මුදුනේ බෙන හදලා වතුර පුරවලා සත්තුන්ව අල්ලලා ඒවට ගෙනත් දාලා, කොළ අතු දාලා පල් කරලා ඒවාත් අර විදිහට බොන්න ගත්තා. ඔය විදිහට සුරා කියන වැද්දා සොයා ගත්ත නිර්මාණය අනිත් අයත් අතර පැතිට ගියා. සුරා කියන වැද්දා මේකට මුල්වුණු නිසා මේ පානය "සුරා" කියලා හඳුන්වන්න පටන් ගත්තා.

පස්සේ කාලේ වෙද්දී රජතුමාගේ ඉදන් හැමෝම මධුවිත, මත්පැන් ආදී නොයෙක් නම්වලින් මේ පානය හඳුන්වමින් පානය කරන්න පටන් ගත්තා ඕන් ඔහොමයි මත්පැන් හැදුණා කියන්නේ :)

ප.ලි.: අපිට ඉන්දීය ඉතිහාසයට උගන්වන විදිහට ක්‍රි.පූ 1500 දී විතර ඉන්දියාවට සංක්‍රමණය වෙන ආර්යයන්ගේ පැරණිතම ග්‍රන්ථය වෙන සෘග් වේදයේ 9 වෙනි මණ්ඩලය පුරාම හිමාලයේ මුජවන්ත් ශිඛරයේදී ඇතිවුණු සෝම යාගය කියලා යාගයක් ගැන විස්තර දක්වනවා.

ඒකේ කියන විදිහට මේ සෝම කියන්නේ පැළෑටියකින් සකසා ගන්න පානයක්. ඒක දේවත්වයෙන් සළකා වන්දනා කිරීමක් ආර්යයන් කරලා තියෙනවා. ඒ වගේම උත්සව අවස්ථාවලදී සෝම පානය බීලා තියෙනවා. අනුමාන කරන විදිහට සෝම පානය මත්පැන් වර්ගයක් විදිහට තමා තිබිලා තියෙන්නේ.

ඒ වගේම ග්‍රීකයන්ගෙත් මත්පැන්වලට අධිපතිව බැකස් කියලා දෙවි කෙනෙක් ඉදලා තියෙනවා. මෙහෙම බලද්දී මුල් කාලේ මේ මත්පැන් පූජනීයත්වයෙන්, දේවත්වයෙන් පිදුවා කියලා තමා පේන්නේ :)

දැන් කාලෙත් සමහරු මේවා දේවත්වයෙන් පුදනවා නොවැ :)

මේ තියෙන්නේ මත්පැන් වන්දනාව ගාථාවකුත් එක්කම