පෝදා බණ

අද උඳුවප් පෝය දවස. ඒ කියන්නේ අවුරුද්දේ අන්තිම පෝය දවස. ඒක නිසා අදවත් සම්ප්පලාපා වෙනුවට හොඳ වටිනා කියන දහම් කතාවක් කියාදෙන්නයි හිතාගත්තේ :) අපි තුනුරුවන් එහෙමත් නැත්නම් බුද්ධ රත්නය, ධර්ම රත්නය, සංඝ රත්නය වන්දනා මාන කරන්න පාවිච්චි කරන ගාථා කවුරු හදන්න ඇද්ද ? ඕක තමා ගැන තමා අද කියන්න ඉන්නේ.......

දවසක් දා දහම් පාසලේ ළමයි අඩු දවසක පංති කීපයක්ම එකට එකතු කරලා පාඩමක් කරන්න වුණා. එදා මම ළමයින්ගෙන් ඕක ගැන ඇහුවාම දෙවිදිහක උත්තර හම්බුණා. එකක් තමා බුදු හාමුදුරුවෝ තමා ඔය ගාථා හදලා තියෙන්නේ. අනිත් එක තමා පස්සේ කාලේ හාමුදුරුවරු තමා මේ ගාථා හදලා තියෙන්නේ කියන එක. ඊට පස්සේ ඉතින් හරි උත්තරේ මම කිව්වා.

හරි උත්තරේ තමා ඒ ගාථා තුන බුදු හාමුදුරුවෝ විසින්ම දේශනා කරපු ගාථා තුනක්. සාමාන්‍යයෙන් පිරිත් සජ්ඣායනය කරන අය එහෙම දන්නවා ඇති බුදු හාමුදුරුවෝ දේශනා කරපු "ධජග්ග සූත්‍රය" කියන සූත්‍රයේ තමා මේ ගාථා තුන ඇතුළත් වෙලා තියෙන්නේ කියලා. ධජග්ග සූත්‍රය ගැන මම කලිනුත් පොඩි කතාවක් කියලා තියෙනවා.

ඉතින් ධජග්ග සූත්‍රයෙන් කියවෙන කතාවත් හරි ලස්සන කතාවක්. [මට කට්ටිය කියන්නේ කතා හසී කියලානේ. ඒතකොට ඉතින් කොහේ හරි කතාවක් තියෙන්නත් ඕනෙනේ :)] බුදු හාමුදුරුවෝ දවසක් දා දම් සභා මණ්ඩපයට වැඩම කරලා හාමුදුරුවරුන්ට දේශනා කරනවා මේ කතාව. කතාව මෙහෙමයි.

සුරයන් හා අසුරයන් කිරි මුහුද කැළඹීම

කාලෙකට ඉස්සර දෙවිවරුයි අසුරයොයි අතර ලොකු fight එකක් යනවා. මේ fight එකට යන්න කලින් තව්තිසාවේ රජ්ජුරුවෝ වෙන ශක්‍ර දෙවියෝ [ අර රත්වෙන පඬුපුල් ආසනේ වාඩිවෙලා ඉන්න දෙවියා ] තමන්ගේ දෙවිවරුන්ට කියනවා

" යුද්දෙට ගියාම හිතට බයක්, තැති ගැනීමක්, ලෝම දැහැගැන්වීමක් එහෙම ආවොත් මගේ කොඩියේ මුදුන දිහා බලන්න. එතකොට ඒක් නැතිවෙයි" කියලා.

"එහෙම මගේ කොඩියේ මුදුන දිහා බලන්න බැරි වුණොත් ප්‍රජාපතී දෙවියන්ගේ කොඩියේ මුදුන දිහා බලන්න එතකොට හිතේ තියෙන බය නැතිවෙයි " කියලා.

"එහෙමත් නැත්නම් වරුණ දෙවියන්ගේ කොඩියේ මුදුන දිහා බලන්න එතකොට හිතේ තියෙන බය නැතිවෙයි, එහෙමත් නැත්නම් ඊසාන දෙවියන්ගේ කොඩියේ මුදුන දිහා බලන්න එතකොට හිතේ තියෙන බය නැතිවෙයි " කියලා.

ඊට පස්සේ බුදු හාමුදුරුවෝ හාමුදුරුවරුන්ට දේශනා කරනවා මේ විදිහට හිතට බයක්, තැති ගැන්මක්, ලොමු දැහැගැන්වීමක් ආපුවාම ශක්‍ර දෙවියන්ගේ, ප්‍රජාපතී දෙවියන්ගේ, වරුණ දෙවියන්ගේ, ඊසාන දෙවියන්ගේ කොඩි මුදුන දිහා බැලුවාම ඒක නැති වෙන්නත් පුලුවන් නැති නොවෙන්නත් පුලුවන් කියලා.

බුදු හාමුදුරුවෝ ඊට පස්සේ එහෙම වෙන්නේ මොකද කියලා මෙහෙම පැහැදිලි කරනවා. ඒකට හේතුව තමා ශක්‍ර දෙවියෝ කියන්නේ රාගය , ද්වේෂය, මෝහය දුරු නොකරපු කෙනෙක්, ඒ වගේම ශක්‍ර දෙවියොත් හුඟාක් බයවෙන, තැති ගන්න, ඒ වගේම පැනලා යන කෙනෙක් නිසයි.

බුදුන් වහන්සේ හමුවට පැමිණි ශක්‍ර හා බ්‍රහ්ම

අවසාන වශයෙන් බුදු හාමුදුරුවෝ දේශනා කරනවා හාමුදුරුවරුන්ට ඔවුන් කැලේට, ගස්වල මුල් යටට , පාළු පැතිවලට ගියාම හිතට බයක්, තැති ගැන්මක්, ලොමු දැහැගැන්වීමක් ඇති වුණොත් තමන් වහන්සේව සිහිපත් කරන්න කියලා "ඉතිපි සෝ භගවා අරහං සම්මා සම්බුද්ධෝ...... " කියන ගාථාවෙන්. එතකොට හිතේ තිබුණු අර බය හැඟීම් ඔක්කොම නැතිවෙනවා කියලා.

තමන් වහන්සේව සිහිපත් කරන්නේ නැත්නම් ධර්ම රත්නය සිහි කරන්න කියලා "ස්වාක්ඛාතෝ භගවතා ධම්මෝ............" ගාථාවත්, ධර්ම රත්නය සිහිපත් කරන්නේ නැත්නම් සංඝ රත්නය සිහිපත් කරන්න " සුපටිපන්නෝ භගවතෝ සාවක සංඝෝ......." ගාථාව සිහිපත් කරපුවාම හිතේ ඇතිවුණු බය වගේ දේවල් නැතිවෙනවායි කියලා.

ඒකට හේතුව විදිහට බුදු හාමුදුරුවෝ කියන්නේ තමන් වහන්සේ රාග, ද්වේෂය, මෝහය නැති කරපු නිසාත්, බය වෙන්නේ නැති, තැති නොගන්න , පැනලා යන කෙනෙක් නොවන නිසාත් කියලා.

ඉතින් පස්සේ කාලේදී බුදුන් වහන්සේට, ධර්ම රත්නයට, සංඝයා වහන්සේලාට වන්දනා මාන කරන්න ගාථා පාවිච්චියට ගන්නේ මේ ධජග්ග සූත්‍රයෙන්.

හරි එහෙමනම් වටිනා කියන දහම් කතාවක් ඔයාල අද දැන කියා ගත්තා කියලා හිතනවා. මම විස්තර කළේ සාමාන්‍ය තේරුමක් එන්න ඊටත් වඩා හොඳට පිරුවානා පොතේ මේ සූත්‍රය විස්තර කරලා තියෙන්නේ.

ඒ වගේම මේ විදිහේ හොඳ කතා ගොඩාක් පිරුවානා පොතේ තියෙනවා. මොකද හුඟාක් සූත්‍ර බුදු හාමුදුරුවෝ දේශනා කරලා තියෙන්නේ මොකක් හරි සිද්ධියක් මුල් කරගෙන නිසා. වෙලාවක් තියෙනවා නම් පිරුවානා පොත ඔයාලා කියවලා බලන්න.

ඒ වගේම ආරක්ෂක ගාථා හතරක් විදිහට පාවිච්චි කරන ගාථා හතරකුත් ඔයාලට කියා දෙන්නම් කෝකටත් හොඳයිනේ. මේ ගාථා හතර තමා ධජග්ග සූත්‍රයේ අන්තිමටම තියෙන්නේ.

අරඤ්ඤේ රුක්ඛමූලේ වා - සුඤ්ඤාගාරේව භික්ඛවෝ
අනුස්සරේථ සම්බුද්ධං - භයං තුම්හාක නෝ සියා

මහණෙනි, ආරණ්‍යයේදී හෝ රුක් මුලදී හෝ ශුන්‍යාගාරයේදී හෝ බුදුන් වහන්සේව සිහි කරන්න. ඔබට බයක් නොවන්නේය.

නෝ චේ බුද්ධං සරෙය්‍යාථ - ලෝකජෙට්ඨං නරාසභං
අථ ධම්මං සරෙය්‍යාථ - නීයා ණිකං සුදේසිතං

ලොවට ජ්‍යේෂ්ඨ වූ නරෝත්තම බුදුන් සිහි නොකරයි නම් මනා කොට දේශනා කරන ලද නෛර්යානික වූ ධර්මය සිහි කරන්න.

නෝ චේ ධම්මං සරෙය්‍යාථ - නීයා ණිකං සුදේසිතං
අථ සංඝං සරෙය්‍යාථ - පුඤ්ඤක්ඛෙත්තං අනුත්තරං

මනා කොට දේශනා කරන ලද නෛර්යානික වූ ධර්මය සිහි නොකරන්නේ නම් පින් කෙතක් වූ අනුත්තර වූ සංඝයා සිහි කරන්න.

ඒවං බුද්ධං සරන්තානං - ධම්මං සංඝඤ්ච භික්ඛවෝ
භයං වා ඡම්භිතත්තං වා - ලෝමහංසෝ න හෙස්සතී

මහණෙනි බුදුන්, ධර්මය, සංඝයා මෙසේ සිහි කරන අයට බියක්, තැති ගැන්මක් ලොමු දැහැ ගැන්මක් නොවේ.

දැන් බණ නිමයි සාදුකාරයක් දෙන්න එහෙමනම්

සාදු ! සාදු ! සාදු !

වැඩිදුර

නිස්සරණ අඩවියෙන් ධජග්ග සූත්‍රයෙන් පාලි සජ්ඣායනය

මහමෙවුනා අඩවියෙන් ධජග්ග සූත්‍රයෙන් සිංහල සජ්ඣායනය

ත්‍රිපිටකය සිංහලෙන් වෙබ් අඩවියේ ඇති ධජග්ග සූත්‍රයේ සිංහල අර්ථය