හනුමා, හනුමන්තා කියන්නේ කවුද කියලා අමුතුවෙන් කියන්න දෙයක් නැහැ. හනුමා වන්නම කියලා දේශීය නර්තන සම්ප්‍රදායේ නර්තන ශෛලියක් තියෙනවා වගේම පෙරහැරවල්වල හනුමන්තා විදිහට රඟපාන අයත් ඉන්නවා. ඒත් නැත්නම් මූණ ඉදිමිලා හරි පිම්බිලා හරි තියෙද්දී හනුමා කියලා කාඩ් එක දාන්නත් කොල්ලෝ පසුබට වෙන්නේ නැහැ.
ටිකක් කරුණු කාරණා දන්න උදවිය දන්නවා හනුමා කියන්නේ හින්දූන් ගෞරවයන් වන්දනා කරන වානර සිරුරක් තියෙන දෙවියක් බව. ඒ හැරෙන්න ලංකාවේ හිටිය රාවණා රජතුමා එක්ක යුද්ධ කරපු රාම කුමාරයාගේ කතාව අහලා තියෙන අයටත් මතක ඇති ඒකේ රාම කුමාරයාට උදව් කරන වඳුරු නායකයාගේ නම හනුමන්තා කියන එක.
රාම රාවණා යුද්ධයේදී රාමගේ සොයුරු ලක්ෂ්මණ රාවණ රජුගේ පුත් ඉන්ද්‍රජිත්ගේ පහරකින් සිහිය නැතුව ඉද්දී ඒකට ප්‍රතිකාර කරන්න අවශ්‍ය වෙන ඖෂධයක් ගේන්න හිමාලයට ගිහින් හිමාලයේ කොටසක් කඩාගෙන හනුමා ලංකාවට ගෙනාපු බවත් ඒ කොටස රූමස්සල කියන කතාව දන්න උදවියත් ඇති
එකී මෙකී නොකී හුඟක් ආකාරවලින් අහපු හනුමා ගැන ඇහුවත් හනුමා ඉපදුණු විදිහ වගේම රාම කුමාරයා එක්ක එකතු වුණු විදිහත්, ඒ වගේමයි රාම රාවණා යුද්ධයෙන් පස්සේ හනුමාට මොකක්ද වුණේ කියන එක දන්න උදවිය හරි අඩුයි කියලයි මගේ හැඟීම. ඉතින් ඒ අඩුව පුරවන්න තමා මේ වෑයම.
ත්‍රිමූර්තිය
හින්දු දහමේ මූලික දේව ත්‍රිත්වය එහෙමත් නැත්නම් ත්‍රිමූර්තියෙන් විනාශ කිරීමේ කාර්යය පවරලා තියෙන්නේ ශිව එහෙමත් නැත්නම් ඊශ්වර දෙවියන්ට. ශිව දෙවියන්ගේ පියා තමා මහා බ්‍රහ්මයා. ශිවගේ බිරිඳ තමා පාර්වතී. මේ යුවළගේ දරුවන් තමා ගණ සහ ස්කන්ධ [කතරගම]
මේ ශිව දෙවියන්ගේ ස්වරූප කීපයක් තියෙනවා [හරියට විෂ්ණු දෙවියන්ගේ අවතාර තියෙනවා වගේ] එක ස්වරූපයක් තමා භාවනානුයෝගීව ඉන්න ස්වරූපේ. තව ස්වරූපයක් තමා නර්තන ඉරියව්වෙන් ඉන්න නටරාජා ස්වරූපය [නටරාජ් කවකටු පෙට්ටියේ තියෙන්නේ ඒ රූපේ තමා] ඉතින් ඒක නිසා කලාවට සරස්වතී දේවිය අධිපති වුණාට නර්තනය අධිපති වෙන්නේ ශිව දෙවියන්.
නටරාජා
ඒත් නර්තනයට අධිපති ශිව දෙවියන්ව වුණත් නර්තනයෙන් මෝහනය කරන්න පුලුවන් මෝහිනී කියලා දිව්‍ය අප්සරාවක් හිටියා. දවසක් මෝහිනීගේ නර්තනයෙන් මෝහනය වෙලා හිටිය ශිව කැමති වරයක් ඉල්ලන්න කියලා කිව්වා [රාවණා රජතුමා පවා බලවත් උණේ ශිව දෙවියන්ගේ වරයක් ලැබිලා] ඉතින් හම්බුණු අවස්ථාවෙන් ප්‍රයෝජනයක් ගන්න හිතුව මෝහිනී දිව්‍ය අප්සරාව ශිවගේ ශුද්ධ වූ ප්‍රජනන ශක්තියෙන් අංශුවක් ඉල්ලනවා.
වරය ඉටු කරන්න ශිව තමාගේ ශුක්‍ර ධාතුවක් මෝහිනීට දෙනවා [දැන් අනම් මනම් ප්‍රශ්න අහන්න එපා ඕන්] මෝහිනී දිව්‍ය අප්සරාව තමන්ට හම්බුණු මේ වටිනා කියන වස්තුව තමන්ගේ හොඳම මිතුරෙක් වුණු සුළඟට අධිපති වුණු වායු හෙවත් මාරුත දෙවියන්ට ලබා දෙනවා.
වායු දෙවියන් අංජානි කියල විවාහක වැඳිරියක් එක්ක ඒ කාලේ සම්බන්ධයක් පැවැත්වුවා. අංජානි කියන්නේ ඇත්තටම දිව්‍ය අප්සරාවක්. ඒත් ශාපයක් නිසා ඇය වැඳිරියක් වෙලා හිටියේ. කේසරී කියන වඳුරා එක්ක විවාහ වෙලා හිටිය අංජානි වැඳිරියට දරුවෝ හිටියෝ නැහැ. ශිවගේ ශුක්‍ර ධාතුවෙන් ඇයගේ ප්‍රශ්නේ විසඳන්න පුලුවන් කියලා හිතපු වායු දෙවියෝ කඳු මුදුනකට වෙලා ශිව දෙවියන් නමස්කාර කරමින් හිටිය අංජානිගේ කනෙන් රිංහලා ශිවගේ ශුක්‍ර ධාතුව අංජානිගේ ගර්භාෂයේ තැන්පත් කරනවා.
අංජානිගේ කුසේ දරු ගැබක් හටගෙන ඒක වර්ධනය වෙද්දී ඒක දිවැසින් දැක්ක ශිව දෙවියෝ දේව සභාවේදී අංජානිගේ කුසේ ඉන්නේ තමන්ගේ දරුවෙක් කියලා ප්‍රකාශ කරනවා.
කේසරී, අංජානි සහ හනුමාන්
කල් ගත වුණාට පස්සේ අංජානි තමන්ගේ පුත්‍රයාව බිහි කරනවා. අංජානිගේ පුතා නිසා "අංජානි සුත" සහ "අංජනේය" කියන නම් හිමිවෙනවා. ඒ වගේමයි මේ පුතාට තාත්තලා තුන් දෙනෙක් ඉන්න නිසා තාත්තලා නිසාත් වෙන වෙන නම් හිමිවෙනවා.
අංජානිගේ ස්වාමියා වුණේ කේසරී නිසා කේසරීගේ පුත්‍රයා කියන අර්ථයෙන් "කේසරී නන්දන" කියන නමත් අංජානිගේ ගර්භාෂයේ ශිවගේ ශුක්‍ර ධාතුව තැන්පත් කළේ වායු දෙවියෝ නිසා වායු දෙවියන්ගේ පුත්‍රයා කියන අර්ථයෙන් "වායු පුත්‍ර, පවත් පුත්‍ර, මරුති" කියන නම් කීපයත් ශිවගේ ශුක්‍ර ධාතුවෙන් උපන් නිසා ශිවගේ පුත්‍රයා කියන අර්ථයෙන් "රෞද්‍රේය" කියන නමත් හිමිවෙනවා. විශාල හනුවක් තිබුණු නිසා "හනුමත්/ හනුමාන්" කියන නමත් භාවිතා කරනවා.
මේ හැරෙන්න හනුමාන් කියන්නේ ශිවගේම අවතාරයක් කියන මතයත් ජනප්‍රියයි. ඒ වගේමයි අයෝධ්‍යාවේ දශරථ රජතුමාගේ බිසෝවරුන්ට දරුවන් නැති නිසා යාගයක් පවත්වද්දී එහි ගින්නෙන් පහළ වුණු පුරුෂයෙක් දීපු ආහාරයක් නිසා බිසෝවරුන් ගැබ් ගන්නවා. ඒ ආහාරයෙන් කොටසක් වායු දෙවියන් අංජානිට ගෙනත් දීලා ඒ නිසා ඇය ගැබ් අරගෙන හනුමාන් බිහි කළා කියලත් මතයක් තිබෙනවා.
සූර්යයා ඇල්ලීමට යන හනුමාන්
හනුමාන් පොඩි කාලේ ඉදන්ම හරිම ක්‍රියාශීලී, නිර්භීත, බුද්ධිමත් කෙනෙක් වුණා. හැමදාම උදේ කැළේට වදින හනුමාන් ගස් සොලවමින් කඳු මුදුනෙන් කඳු මුදුනට පැන පැන ඉන්නවා. දවසක් හනුමාන් ඉදිණු පළතුරක් කියලා හිතලා සූර්යයාව අල්ලා ගන්නවා. ඒකත් එක්ක සූර්යය කිරණ විහිදෙන එක නතර වෙලා ලෝකය අඳුරු වෙනවා.
හනුමාන්ට පහර දෙන ඉන්ද්‍ර දෙවියා
මේක දැකපු දෙවියන්ගේ නායකයා වුණු ඉන්ද්‍ර දෙවියෝ ඓරාවණ ඇතා පිටේ ඇවිත් හනුමාන්ගේ අතේ හිරවෙලා තිබුණු සූර්යයාව ගලවා ගන්න උත්සහ කරනවා. ඒ වෙලාවේ හනුමාන් ඓරාවණ ඇතගේ හොඬවැල මිරිකලා කලබල කරනවා. මේකෙන් කෝප වුණු ඉන්ද්‍ර තමන්ගේ වජ්‍රායුධයෙන් පහර දීලා හනුමාන්ව පොළොවට ඇදලා දානවා
මේ පහරදීම නිසා හනුමාගේ හනුවකුයි අතකුයි බිඳෙනවා. මේක නිසා කෝප වුණු වායු දෙවියෝ සුළං හමන එක නවත්තනවා. ඒකෙන් වෙන හානිය දැක්ක දෙවිවරු වායු දෙවියාට කන්නලව් කරද්දී එයා ඉල්ලා සිටිනවා මගේ දරුවාට කරපු වරද නිවැරදි කරලා එයාගේ අනාගතයට ආශිර්වාද කරන්න. ඊට පස්සේ සුළං මුදා හරින්නම් කියලා.
දෙවිවරුන්ගේ ආශිර්වාදයට ලක්වෙන හනුමාන්
ඒ නිසා සියලුම දෙවියෝ හනුමාන් ශෝභාසම්පන්න වේවා, මනස විදුලිය වගේ තියුණු වේවා, හනුමාන්ගේ අධිෂ්ඨානය කිසිම වෙලාවක චංචල නොවේවා, ලෝකයේ කිසිම කෙනෙක්ගේ ආයුෂ හනුමාන්ගේ ආයුෂ ඉක්ම නොයේවා ආදී විදිහට හනුමාන්ට ආශිර්වාද කරනවා. පස්සේ තමා වායු දෙවියෝ සුළං හමන්න පටන් ගන්නේ. ඒ සිද්ධියත් එක්ක හනුමාන්ව "බජ්‍රාංගබලී" කියලාත් හඳුන්වන්න පටන් ගන්නවා
අධ්‍යාපනය ලබන්න ඕනේ වයස ආපුවාම හනුමාන් කල්පනා කරනවා තමන්ගේ ගුරුවරයා තමන් විසින්ම හොයාගන්න ඕනේ කියලා. ඒකට සුදුසුම පුද්ගලයා වෙන්නේ මුළු ලෝකයම දකින සූර්ය දෙවියන් කියලා හිතපු හනුමාන් ඔහු නොදන්නා දෙයක් ලෝකේ තියෙන්න බැරි නිසා ඔහුගේ ශිෂ්‍යයා වෙන්න අවසර ඉල්ලනවා. ඒත් සූර්ය දෙවියෝ කියනවා තමන් නිතරම ගමන් කරමින් ඉන්න නිසා ඉගැන්වීම් කරන්න තරම් කාලයක් තමන්ට නැහැ කියලා. අ
ධිෂ්ඨානශීලී හනුමාන් කියනවා සූර්ය දෙවියන් එක්ක ගමන් කරන ගමන්ම තමන් ඉගෙන ගන්නවා කියලා. ඒ විදිහට සූර්ය දෙවියන්ගේ ශිෂ්‍යයා වුණු හනුමාන් සූර්යාත් එක්ක ලෝකය වටා ගමන් කරන ගමන්ම සියලුම දැනුම ලබාගන්නවා.
අවසානයේදී ඉගැන්වීම් අවසන් වුණාට පස්සේ හනුමාන් සූර්ය දෙවියන්ගෙන් ගුරු පඬුරු ගැන අහපුවාම සූර්ය දෙවියන් කියනවා තමන්ට ගුරු පඬුරු අවශ්‍ය නොවෙන බවත් කිෂ්කින්දයේ වාසය කරන තමන්ගේ පුතා වෙන සුග්‍රීව වඳුරු රජතුමාට අවශ්‍ය වෙලාවට පිහිට වෙන්න කියලා. හනුමාන් ඒකට එකඟ වෙනවා.
කිෂ්කින්දයේ වඳුරන් අතරේ දෙවියන්ට දාව ඉපදුණු වඳුරෝ දෙන්නෙක් හිටියේ. ඒ කලින් කිව්වා වගේම සූර්ය දෙවියන්ගේ පුතා වුණු සුග්‍රීව සහ ඉන්ද්‍ර දෙවියන්ගේ පුතා වුණු වාලි. හැබැයි ඒ දෙන්නාගේම මව වුණු එකම වැඳිරියක්. කිෂ්කින්දයේ රජු වුණේ වාලි.
වාලි සහ සුග්‍රීව සහෝදරයෝ වුණත් ලොකු තරහකාරයෝ දෙන්නෙක් වුණා. එක දවසක් කිෂ්කින්දයට කඩා වැදුණු දුන්දුභී කියලා රාක්ෂයෙක් කලබල කරන්න වුණු නිසා ඒ රාක්ෂයාව ගල් ගුහාවකට කොටු කරගන්තු වාලි ද්වන්ද සටනකට මුල පුරනවා. ඒකට වෙන කාටවත් ඇතුල්වෙන්න බැරි විදිහට වාලි දොරටුව වසා දානවා. දින ගාණක් සිද්ධ වුණු මේ සටන අවසානයේදී වාලි මර හඬ නගනවා එළියේ හිටපු සුග්‍රීව ඇතුළු වඳුරන්ට ඇහුණු නිසා වාලි මියගියා කියලා හිතපු ඔවුන් කරන්නේ දුන්දුභීට එළියට එන්න බැරි විදිහට හොඳට ගල් ගුහාව වසා දානවා. පස්සේ වඳුරන්ගේ නව රජතුමා විදිහට සුග්‍රීව පත් කෙරෙනවා.
ඒත් ඇත්තටම වෙලා තිවුණේ දුන්දුභීව වාලි විසින් මරා දමලා තිබුණු එක. සති ගාණකව පස්සේ ගල් දොරටුව පෙරළලා එළියට ආපු වාලි දැක්කේ සුග්‍රීව රජවෙලා ඉන්න එක. සුග්‍රීව තමාගෙන් රජකම ගන්න ගල් ගුහාවේ තමන්ව හිර කළා කියලා චෝදනා කරපු වාලි සුග්‍රීවට පහර දීලා කිෂ්කින්දයෙන් පිටමං කරනවා.
වාලි සහ සුග්‍රීවගේ ගැටුම
සුග්‍රීව සෘෂ්‍යමුඛ පර්වත ප්‍රදේශයට පැනලා යනවා. ඒත් සුග්‍රීවගේ දරුවන් මරා දාපු වාලි සුග්‍රීවගේ බිරිඳ වුණු රූමාව බලහත්කාරයෙන් තමන්ගේ බිරිඳක් බවට පත් කරගන්නවා. සුග්‍රීව මේ විදිහට අසරණ වෙලා ඉද්දී තමන් හනුමාන් සුග්‍රීවගේ පියා වුණු සූර්ය දෙවියන්ට දීපු පොරොන්දුවේ විදිහට සුග්‍රීවට උදව් කරන්න එන්නේ.
වාලිගේ හැටි හනුමාන් කුඩා කාලයේ ඉදන්ම දැනගෙන හිටියේ. මොකද හනුමාන් ඉපදෙන්න ආසන්න කාලයේදී අංජානිගේ කුසෙන් බිහිවන වඳුරු රජෙක් නිසා
වාලිට මියයන්න වෙනවා කියලා අනාවැකියක් ප්‍රකාශ වෙලා තිබුණු නිසා වාලි රන්,
රිදී, තඹ, යකඩ, බෙලෙක් කියන ලෝහ පහෙන් ආයුධයක් හදලා අංජානි හුදෙකලාව
නිදාගෙන ඉන්න අවස්ථාවක් බලලා දරු ගැබට අනිනවා. ඒත් ශිවගේ ශුද්ධ වූ ශුක්‍ර
ධාතුවේ ආනුභාවයෙන් ඒ පස් ලෝ ආයුධය උණු වෙනවා. ඒ පංච ලෝහ හනුමාන්ගේ කන්වල
තියෙන කුණ්ඩලාභරණ බවට පත්වෙනවා. ඒක නිසා හනුමාන් මව් කුසෙන් බිහිවෙද්දීම
කන්වල කුණ්ඩලාභරණ තියෙනවා.
හනුමාන්ගේ මැදිහත් වීමෙන් වාලි සහ සුග්‍රීව අතරේ සාම සාකච්ඡාවක් පැවැත්වෙනවා. ඒකෙන් කිෂ්කින්දයේ අයිතිය වාලිට පැවරෙනව වගේම සෘෂ්‍යමුඛ පර්වතය නව රාජ්‍යයක් පිහිටුවන්න සුග්‍රීව එකඟ වෙනවා. කොහොම නමුත් දිගින් දිගටම වාලිගෙන් වුණු අකටයුතුකම් නිසා කිෂ්කින්දයේ වඳුරන් දිගින් දිගටම සෘෂ්‍යමුඛ රාජ්‍යයට එකතු වෙනවා.
රාම කුමරුට හනුමාන් හමුවීම
මේ කාලයේදී තමා රාම කුමාරයා රාවණා රජතුමා පැහැරගෙන ගිය සීතාව සොයාගෙන මේ ප්‍රදේශය හරහා එන්නේ. මෙතන ඉදන් කතාව දන්නවානේ...
ආයි පාරක් කතාවේ අග හරියට ආවොත් රාම රාවණා සටනින් රාම ජය අරගෙන නැවතත් අයෝධ්‍යාවේ රජකම භාරගත්තාට පස්සේ හනුමාන් රාම සමීපයේම වාසය කළා. සීතා විසින් හනුමාන් තමන්ට කරපු උදව් වෙනුවෙන් හනුමාන්ට මාලයක් පළඳවනවා.
තම හදවතේ වෙසෙන රාම සීතා යුවළ පෙන්වන හනුමාන්
ඒක පළඳගත්තු හනුමාන් නිතරම ඒක දිහා බලන්න පටන් ගත්තු නිසා මිනිස්සු ඒක විහිළුවකට අරගෙන හැම තිස්සේම බලන්නේ මොකක් දිහාද කියලා ප්‍රශ්න කරනවා. ඒකට පිළිතුරු විදිහට හනුමාන් රාම සීතා දෙදෙනා දිහා කියලා ප්‍රකාශ කරලා පපුව දෙබෑ කරලා පෙන්වනවා. ඒ අවස්ථාවේ රාම සීතා යුවළ හනුමාන්ගේ හදවත තුළින් දිස්වෙනවා.
රාමගේ අවසානය ළං වෙද්දී රාම ඒ බව හනුමාන්ට ප්‍රකාශ කළාම හනුමාන් රාම සමඟ යන්න කැමති වෙනවා. ඒත් රාම ප්‍රකාශ කරනවා තව දුරටත් මිහිපිට රැඳෙමින් පූජනීය ජීවිතයක් ගත කරමින් රාම නාමය මතුරන්න, රාම ගුණ ගායනා කරන්න කියලා.
රාමගේ ගුණ ගයන හනුමාන්
එහෙම කියපු රාම සරයූ ගංගාවේ ගිලී යනවා. රාමගේ අවවාදය අනුවම හනුමාන් ගල් පුවරුවල රාම නාමය කොටමින්, රාම ගැන ගී ගයමින් තවමත් අප අතට ජීවත් වෙනවා කියලා තමා හින්දු විශ්වාසය වෙන්නේ.
හින්දූන් අතර හනුමාන් දෙවියාව ප්‍රශ්න නිරාකරණය කරන්නෙක්, සටන්කාමියෙක්, භක්තිකවන්තයෙක්, සංගීතඥයෙක්, බුද්ධිමතෙක්, බ්‍රහ්මචාරියෙක්, පරාර්ථකාමියෙක් විදිහට සළකනවා. ඒ වගේමයි මල්ලව පොරකරුවන්ගේ දෙවියා, තාරුණ්‍යයේ දෙවියා සහ ගමනාගමනයේ දෙවියා විදිහටත් හනුමාන්ව සැළකෙනවා.
ඒ නිසා බොහෝ වෙලාවට මාර්ගාසන්නයේ හනුමාන් පිළිරූ ඉදි කරනවා. හනුමාන් ප්‍රවාහනයට අධිපති දෙවියා වගේම වායු දෙවියන්ගේ පුතා නිසා මරුති යන නම භාවිතා වෙන නිසා මේ සියල්ලම සැළකිල්ලට අරගෙන තමා ඉන්දියාවේ නිෂ්පාදනය කරන මෙන්න මේ කාර් ජාතියට මරුති කියන නම යොදලා තියෙන්නේ
මේ සටහන ලියන්න මට උපකාර වුණේ ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ සිංහල අධ්‍යයනාංශයේ
ජ්‍යෙෂ්ඨ මහාචාර්ය සුනිල් ආරියරත්නයන් ලියපු හනුමාන් නමැති වඳුරු දෙවියා
පොත. ඒ හැරෙන්න විකිපීඩියාවෙන් සහ අන්තර්ජාලයෙන් තමා විස්තර ඡායාරූප සියල්ලම හොයා ගත්තේ
ප.ලි: කැම්පස් එකේ දෙවන අර්ධ වාර්ෂිකයේ විභාගේ පෙබරවාරි 1 වෙනිදා පටන් ගන්නවා. ඒක නිසා පෙබරවාරි 16 වෙනිදා විභාගය අවසන් වෙනකම් අලුතෙන් මොකුත් ලියන්න වෙන්නේ නැහැ......
